De term leerstrategie wordt vaak gebruikt en is tegenwoordig gemeengoed in het onderwijs. Leerstrategieën worden gebruikt zodat je de leerstof gemakkelijker en beter kunt onthouden en begrijpen. Op den duur krijg je beter grip op je eigen leerproces.
Er zijn veel soorten strategieën: sommige zijn handig om te plannen, andere weer om effectief te lezen, of om je eigen prestaties te beoordelen.
Leerstrategieën helpen met het plannen, uitvoeren, beoordelen en verbeteren van je eigen manier van leren.
Als je weet waarom je iets moet leren, kun je het juiste gereedschap voor de klus kiezen. Als je bv. moet leren hoe je iets moet doen, is het niet handig om flashcards te gebruiken: die zijn handiger voor het leren van feitjes.
Bekijk de vier cognitieve categorieën hieronder om je te helpen bij het kiezen van een effectieve leerstrategie.
Reproductie: feiten
Er zijn veel gratis hulpmiddelen beschikbaar om je te helpen feitjes effectiever te onthouden. Bv. de tafels van vermenigvuldiging, de datum wanneer de grondwet in werking trad, of de definitie van een term.
In het begin van je schoolcarrière wordt er veel aandacht besteed aan zaken onthouden. Handig, want feitenkennis wordt overal gebruikt, ook als je over dingen nadenkt. Een voorbeeld van een mogelijke strategie is bijvoorbeeld Chunking.
Training: Iets kunnen
Trainen betekent het oefenen van bekende procedures, maar met wisselende informatie. Zulke situaties herken je wel en je weet dan ook hoe je verder moet, alleen de gegevens zijn anders.
Transfer: Selecteren en combineren van procedures en relevante feiten
Als je voor een nieuwe situatie komt te staan, die je dus niet hebt geoefend, dan zul je manieren uit andere voorbeelden moeten gebruiken, of misschien wat procedures moeten combineren, zodat je tot een oplossing kunt komen.
Inzicht: Begrijpen hoe dingen in elkaar zitten
Inzicht gaat over het begrijpen van het waarom, en dit gaat veel dieper in de stof dan alleen weten wat en wanneer. Je legt verbanden met totaal andere onderwerpen, begrijpt de context en lost problemen op die veel verder gaan dan wat je in de les te zien kreeg.
Metacognitie
Het gebruik van leerstrategieën is het meest effectief als je kunt kiezen uit verschillende. Je kunt dan bewust het juiste gereedschap kiezen en gebruiken: controleer of deze dan ook echt bij de leerstof én bij jezelf past.
Hierdoor krijg je controle over je eigen leerproces.
Je moet:
- weten wat je moet leren,
- weten hoe je dat gemakkelijkst voor elkaar kunt krijgen,
- weten hoe dat nu eigenlijk ging.
Check dit regelmatig: hoe eerder je weet hoe goed een leerstrategie voor jou werkt, hoe sneller je kunt bijsturen. Dan haal je het meeste uit je tijd (en hou je dus meer tijd over voor andere zaken).
Voorbeeld: als je de noten van de gitaarsnaren, E-A-D-G-B-E, wilt onthouden, kun je de bekende zin gebruiken: Eat All Day Get Big Easy. Als nu blijkt dat dit niet helpt, kun je een andere strategie kiezen. Misschien werkt het voor jou beter om de noten te zingen?
Voor dit leerdoel kan het gemakkelijk zijn om het waarom ervan te begrijpen – in dat geval hoef je het acroniem niet uit je hoofd te leren, maar onthoud dat de verschillende leerstrategieën passen bij de verschillende cognitieve niveaus (Reproductie, Trainen, Transfer, Inzicht). Het is het beste om een paar verschillende strategieën uit te proberen die passen bij het cognitieve niveau van het doel, en niet om de uitdaging heen te werken: je moet tenslotte in alle cognitieve niveaus kunnen werken.
Als je de tafels van vermenigvuldiging gaat onthouden, moet je de tafels van vermenigvuldiging kennen en niet het vermenigvuldigingsprincipe. Ook al hebben deze alles met elkaar te maken.